Kıyafetlerinizdeki En Sık Görülen 5 Zor Leke Nasıl Çıkarılır?
Kıyafetlerdeki lekeler, ister evde ister dışarıda oluşsun, kumaşa yerleşmeden önce müdahale gerektirir. Leke çıkarma sanatında temel kural: Hızlı davranmak ve lekeye uygun yöntemi kullanmaktır. Yanlış bir müdahale (özellikle sıcak su kullanımı) lekeyi kalıcı hale getirebilir. Bu rehberde en sık karşılaşılan 5 zor lekenin doğru çıkarma tekniklerini öğreneceksiniz.
Temel Kural: Lekeyi daima kumaşın arka yüzünden (içinden) temizlemeye başlayın ve dıştan merkeze doğru bastırarak yayın, bu lekenin daha fazla yayılmasını engeller. Asla sıcak su kullanmayın!
Kan Lekesi (Soğuk Su ve Tuz/Oksijenli Su)
Kan lekesi, protein bazlı olduğu için sıcak suya asla dayanmaz; sıcak su onu pişirir ve kumaşa sabitler.
Hemen Soğuk Su: Leke tazeyken, lekenin olduğu bölgeyi hemen ve sadece soğuk su altında tutarak yıkayın. Mümkün olduğunca kanı akıtın.
Tuz Tedavisi: Eğer leke hala duruyorsa, üzerine bolca tuz serpin ve ıslatın. Tuz, kanın proteinlerini çekerek dışarı çıkaracaktır. 15-20 dakika bekletip tekrar soğuk suyla durulayın.
Hidrojen Peroksit (Oksijenli Su): Eğer kan lekesi kurumuş ve yerleşmişse, temiz bir beze biraz hidrojen peroksit (eczane ürünü) dökün ve lekenin üzerine tampon hareketlerle uygulayın. Kumaşta köpürme göreceksiniz. Ardından tekrar soğuk suyla yıkayın.
Yağ ve Gres Lekesi (Emici Tozlar ve Sıvı Bulaşık Deterjanı)
Yağ bazlı lekeler (yemek yağı, makine yağı, salata sosu vb.) su ile çözünmez. Bu lekeyi çıkarmak için önce yağı emmeli, sonra yağ çözücü bir ajan (deterjan) kullanmalısınız. Asla lekeye su değdirmeyin!
Emici Toz Uygulayın: Lekenin üzerine bol miktarda emici bir toz (mısır nişastası, karbonat, bebek pudrası veya talk pudrası) serpin. Bu toz, yağın kumaş liflerinden çıkarak toza geçmesini sağlar.
Bekletin ve Fırçalayın: Tozu lekenin üzerinde en az 30 dakika bekletin (tercihen birkaç saat). Sürenin sonunda tozu sert olmayan bir fırça ile nazikçe fırçalayarak dökün.
Deterjanla Müdahale: Kalan yağ izine doğrudan bir damla kaliteli sıvı bulaşık deterjanı (yağ çözücü özelliği yüksektir) dökün. Parmaklarınızla veya yumuşak bir fırçayla deterjanı lekenin içine yedirin.
Yıkayın: Kıyafeti etikette belirtilen maksimum sıcaklıkta yıkayın.
Meyve Suyu ve Renkli İçecek Lekesi (Sirke veya Limon Suyu)
Bu tür lekelerdeki renk pigmentleri ve şeker, kumaşa hızla işleyebilir. Temel olarak asitli bir çözücüye ihtiyaç duyarlar.
- Soğuk Suyla Durulama: Lekeyi olabildiğince soğuk suyla (tersten) akıtın.
- Asitli Müdahale: Temiz bir bezi veya pamuğu beyaz sirke veya limon suyu ile ıslatın. Bu asitli çözeltiyi doğrudan leke üzerine tampon hareketlerle uygulayın. Sirke veya limon, meyve suyunun pigmentlerini parçalamaya yardımcı olacaktır.
- Bekletme: Lekeyi bu asitli çözelti içinde yaklaşık 15-20 dakika bekletin.
- Son Durulama: Bol soğuk suyla durulayın ve normal şekilde yıkayın.
Uyarı: Renkli kumaşlarda limon suyu veya sirkeyi uzun süre bekletmek, o bölgenin rengini açabilir. Önce kumaşın görünmeyen bir yerinde (iç dikiş) deneyin.
Reçine (Çam Sakızı) ve Sakız Lekesi (Dondurma Yöntemi ve Alkol)
Reçine ve sakız, yapışkan yapıları nedeniyle liflere sıkıca tutunur. Çözüm, yapıyı sertleştirerek kırılgan hale getirmek veya kimyasal olarak çözmektir.
Dondurma Yöntemi: Sakızlı veya reçineli bölgeyi kumaşla birlikte küçük bir plastik torbaya koyun ve buzdolabının derin dondurucu kısmında en az 1-2 saat bekletin.
Kazıma: Reçine veya sakız tamamen donup sertleştikten sonra, bıçağın kör tarafı (veya kredi kartı gibi künt bir cisim) ile nazikçe kazıyarak büyük parçayı ayırın.
Alkolle Çözme: Kalan izi çıkarmak için, bir pamuk veya bez parçasını izopropil alkol (kolonya veya tıbbi alkol) ile ıslatın ve lekenin üzerine tampon hareketlerle sürün. Alkol, reçinenin ve sakızın yapışkan kalıntılarını çözer.
Durulama: Alkolü temizlemek için bölgeyi soğuk suyla durulayın ve normal şekilde yıkayın.
Uyarı: Alkol (özellikle aseton) sentetik kumaşlara ve bazı boyalara zarar verebilir. Önce görünmeyen bir alanda deneyin.
Ter ve Deodorant Lekesi (Oksidasyon ve Sirke Kürü)
Ter lekeleri (özellikle beyaz kıyafetlerde sararma ve renkli kıyafetlerde ağarma veya sertleşme), vücut yağları, terin proteinleri ve deodorant kimyasallarının birleşimiyle oluşur. Bu, zamanla oksitlenmiş bir lekedir ve sadece yıkamayla çıkmaz.
Ön İşlem: Lekeli bölgeye bol miktarda beyaz sirke dökün ve kumaşı çitilemeden (lifleri yıpratmamak için) hafifçe ovalayın. Sirke, deodorant kalıntılarını ve mineral birikintilerini çözmeye yardımcı olur.
Karbonat/Oksijenli Su Macunu: Bir macun hazırlayın: Bir miktar karbonat (kabartma tozu) ile bir miktar oksijenli suyu karıştırın (hidrojen peroksit). Bu macunu lekenin üzerine sürün ve yumuşak bir fırça ile nazikçe yedirin.
Bekletme: Bu macunu lekenin üzerinde 30 dakika ile birkaç saat arasında (lekenin eskiliğine bağlı) bekletin. Oksijenli su, sararmış lekeyi oksitleyip beyazlatmaya başlar.
Yıkama: Lekeyi temizledikten sonra, kıyafeti normal döngüsünde yıkayın.
İpucu: Ter lekesi oluşan kıyafetleri asla kurutma makinesine atmayın, yüksek ısı lekeyi kalıcı hale getirir.
